Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

• abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
• biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
• antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Przeczytaj więcej o ochronie lasu

Zagrożenia biotyczne

W ochronie lasu przed owadami na terenie Nadleśnictwa Stąporków istotne znaczenie ma ochrona upraw drzew iglastych (sosna, świerk) przed ryjkowcami, a szczególnie szeliniakiem sosnowcem. Stosujemy różne metody: mechaniczne, np. wykopanie na takiej uprawie dołków chwytnych, wykładanie wałków chwytnych, a zwabione tam szkodniki są niszczone, oraz chemicznie – uprawę trzeba opryskać roztworem insektycydu.

W uprawach i młodnikach iglastych pewne zagrożenie stwarza smolik znaczony. Ograniczenie jego liczebności polega na usuwaniu i niszczeniu zasiedlonych drzewek.

Ważnym zagadnieniem jest również ochrona przed szkodnikami pierwotnymi (liściożernymi), takimi jak brudnica mniszka, barczatka sosnówka, osnuja gwiaździsta, poproch cetyniak czy boreczniki. W tym celu prowadzone są różne prace prognostyczne, np. liczenie samic brudnicy mniszki podczas przejścia przez zagrożone drzewostany w czasie kulminacji rójki, wywieszanie pułapek feromonowych, jesienne poszukiwania zimujących stadiów szkodników sosny czy świerka.

Starsze drzewostany iglaste narażone są na szkody od szkodników wtórnych (uszkadzających drewno) takich jak cetyńce, korniki i przypłaszczek granatek. Ochrona przed tymi szkodnikami polega głównie na: wyznaczaniu, terminowym usuwaniu i wywożeniu z lasu drzew zasiedlonych, utylizacji resztek poeksploatacyjnych (gałęzi, kory) powstałych podczas pozyskiwania drzew zasiedlonych oraz terminowym wywozie pozyskanego drewna z lasu. Na cetyńca w Nadleśnictwie Stąporków wywieszane są pułapki feromonowe typu IBL-3 z feromonem TOMODOR.

Bardzo ważnymi sprzymierzeńcami leśnika w walce z nadmiernym rozmnożeniem się szkodliwych owadów są ptaki. Aby poprawić ich warunki bytowania, wywieszamy w lasach budki lęgowe. Zimą, gdy panują trudne warunki, dokarmiamy również ptaki na masową skalę.

Szkody powodowane przez ssaki roślinożerne polegają na

• zgryzaniu pędów młodych drzew przez sarny, jelenie, łosie, zające i króliki;
• spałowaniu drzew przez jelenie i łosie,
• osmykiwanie drzew  przez samce jeleniowatych,
• zadeptywaniu upraw przez jeleniowate i dziki,

Jednym ze sposobów zabezpieczenia upraw leśnych przed zwierzyną jest grodzenie. W Nadleśnictwie Stąporków rocznie grodzimy około 28 ha upraw. Duże znaczenie gospodarcze mają szkody powodowane przez zwierzynę (jeleń, sarna, łoś, dzik), którym zapobiega się w uprawach przez grodzenie, smarowanie repelentami oraz palikowanie cennych gatunków. Zimą podczas wykonywania pielęgnacji młodników i pozyskania drewna pozostawia się zwierzynie ścięte drzewa głównie gatunków liściastych, co znacznie ogranicza szkody.

Zagrożenia antropogeniczne

W świetle postępującej ekspansji infrastruktury technicznej, związanej z dynamiką rozwoju gospodarczego kraju, czynniki pochodzenia antropogenicznego stanowią w ostatnim okresie największe zagrożenie dla trwałości ekosystemów leśnych. Podejmowane są działania polegające głównie na łagodzeniu skutków ich działania.

Do zagrożeń składających się na oddziaływanie antropogeniczne  zaliczamy:

• zanieczyszczenie powietrza i imisje przemysłowe,
• zagrożenia związane z transportem,
• zagrożenia związane z gospodarką odpadami,
• zagrożenia związane z nadmierną penetracją lasów przez człowieka,
• szkodnictwo leśne powodowane przez człowieka.

Najpoważniejszym z zagrożeń jest zagrożenie pożarowe ze względu na rozmiar szkód wyrządzanych przez ogień. Największe zagrożenie występuje w okresie wczesnej wiosny oraz wakacji. Największe zagrożenie pożarowe na terenach leśnych spowodowane jest  nieprzestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych przez ludzi przebywających w lesie oraz celowe podpalenia..

Lasy Nadleśnictwa Stąporków charakteryzują się II stopniem zagrożenia pożarowego. Największe natężenie występowania pożarów występuje wczesną wiosną, z powodu wypalania traw, oraz latem, ze względu na wysokie temperatury powietrza i niską wilgotność ściółki. Dopiero jesienią zagrożenie pożarowe znacznie się zmniejsza. Straty powstałe w wyniku pożarów często są niewymierne. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej, następuje zubożenie przyrody.

Bardzo ważnym czynnikiem kształtującym zagrożenie pożarowe w poszczególnych porach roku są warunki meteorologiczne, takie jak: opady atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, natężenie promieniowania słonecznego, temperatury powietrza i wilgotności powietrza. W sezonie palności codziennie określany jest stopień zagrożenia pożarowego, podawany na godz. 9.00 i 13.00.

Nadleśnictwo Stąporków posiada system ochrony przeciwpożarowej złożony z punktu alarmowo-dyspozycyjnego w biurze nadleśnictwa oraz systemu wież obserwacyjnych.  W okresie wysokiego zagrożenia pożarowego organizowane są także patrole samochodowe.

Nadleśnictwo wyposażone jest też w sprzęt do gaszenia pożarów. Na terenie nadleśnictwa zlokalizowana jest sieć punktów czerpania wody oraz dojazdów pożarowych w celu zaopatrzenia wodnego samochodów gaśniczych. Posiadamy też dobrze zorganizowaną łączność bezprzewodową w celu szybkiego reagowania w przypadku wystąpienia pożaru.