Wydarzenia
Czas w las: Tropy dinozaurów, skałki „Piekło” i dąb „Hubal”
Lasy Nadleśnictwa Stąporków stanowią atrakcyjny komponent krajobrazu województwa świętokrzyskiego. Różne formy ochrony przyrody stanowią o wyjątkowości tego terenu. Zwiedzić można słynne rezerwaty przyrody: Skałki Piekło pod Niekłaniem – znane z osobliwych i malowniczych form skał utworzonych z piaskowców przybierających postać ambon, grzybów, stołów, progów, a nawet niewielkich jaskiń. Można także obejrzeć największy w woj. świętokrzyskim obszar bagien, torfowisk, turzycowisk oraz podmokłych łąk i lasów, czyli rezerwat przyrody Górna Krasna. Meandrująca rozległa zabagniona dolina Krasnej widziana z lotu ptaka robi wrażenie. Kolejna atrakcja to rezerwat przyrody Gagaty Sołtykowskie – znany z tropów dinozaurów i rzadkiej odmiany węgla brunatnego – gagatu. Wśród atrakcji są też ślady związane z historią regionu – Dąb Hubal i niezwykła kapliczka partyzancka w Furmanowie wykonana z łusek amunicji. Leśnicy udostępniając turystycznie tereny realizując społeczną funkcję lasu obok gospodarczej i ochronnej
REZERWAT „GAGATY SOŁTYKOWSKIE”
Rezerwat ten obejmuje teren byłej (nieczynnej od 1997 roku) kopalni odkrywkowej glin ceramicznych. Jest to wyrobisko wgłębne o długości 400 m i szerokości 150 – 200 m, które zajmuje południową część rezerwatu. W wyrobisku występują dolno jurajskie iły i mułki z wkładami piaskowców, które mają cechy typowe dla osadów koryta rzecznego. O wartości przyrodniczej oraz edukacyjnej rezerwatu decyduje również fakt, iż w glince występuje specyficzna i rzadko spotykana bitumiczna odmiana węgla brunatnego o silnym połysku i nieuporządkowanej teksturze – tzw. gagat.
W rezerwacie tym odkryto ślady bytowania trójpalczastych dinozaurów, które nazwano Kayentapus soltytkovensis. Odkryto również tropy świadczące o obecności diflozaura, którego rekonstrukcję można oglądać w Państwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie.
Na terenie rezerwatu, w odsłoniętych w dawnej gliniance osadach występują liczne pozostałości małży słodkowodnych, a także szczątki owadów, głównie chrząszczy i muszlo raczków słodkowodnych. W osadach też powszechnie występują ślady obecności i działalności organizmów bezkręgowych: małży, ślimaków, owadów, skorupiaków wyższych i pierścienic. Wśród śladów tych można wyróżnić: ślady spoczynku na dnie zbiornika wodnego małży i stawonogów, jamki mieszkalne i ucieczkowe małży, ślady poruszania się małży, ślimaków, stawonogów lub pierścienic po powierzchni lub w obrębie dna zbiornika, ślady gniazdowania stawonogów oraz ślady gryzienia materiału roślinnego.
Najważniejszymi i najciekawszymi śladami kręgowców odkrytymi na terenie rezerwatu są tropy dinozaurów występujące na powierzchniach ławic piaskowców. Reprezentują one kilka taksonów w systematyce tej grupy skamieniałości śladowych (ichnotaksonów), w tym jeden nowy ichno gatunek – Kayentapus soltykovensis i są przypisywane różnym grupom dinozaurów. Dominują wśród nich tropy wielkich dinozaurów roślinożernych – zauropodów, w tym osobników młodych oraz drapieżników z grupy teropodów. Wśród tych ostatnich są tropy drapieżników wielkich, prawdopodobnie allozaurów, średnich – dilofozaurów i małych. Ponadto znaleziono tropy dinozaurów ptasio miednicznych oraz małych archozaurów, a także prawdopodobnie gadów ssakokształtnych, płazów i ssaków. Tropy te zostały pozostawione w różnych sytuacjach życiowych, np. w trakcie przemieszczania się po lądzie lub w środowisku wodnym, wskazują też na zachowania stadne (zgrupowania tropów) dotąd nie obserwowane wśród dinozaurów.
WOKÓŁ DĘBU „HUBAL”
Lasy niekłańskie i koneckie to także dziedzictwo historyczne – miejsca działalności partyzantów Armii Krajowej oraz kulturowe – dziedzictwo Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego.
Dąb "Hubal", to liczący około 160 lat pomnik przyrody znajdujący się w Furmanowie na terenie Leśnictwa Bieliny. Swoją nazwę otrzymał na pamiątkę majora Henryka Dobrzańskiego ps. "Hubal", który w okresie II wojny światowej walczył w tym rejonie. Wysokość dębu to ok. 25 m, średnica pnia wynosi 1,29 m, obwód pnia - 4,07 m. Nadanie imienia „Hubal” miało miejsce 28 kwietnia 2006 r. Imię wybrały w drodze konkursu dzieci z Zespołu Szkół Publicznych w Niekłaniu Wielkim. Przy dębie znajduje się niezwykłe miejsce pamięci narodowej – kapliczka i pomnik poświęcone żołnierzom Armii Krajowej i partyzantom walczącym na Ziemi Niekłańskiej odnowione w 2019 roku. W 2020 r. wzniesiono tu także krzyż w hołdzie Bohaterom walczącym za Ojczyznę oraz upamiętniający 100-lecie Bitwy Warszawskiej i 140-lecie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu.
Dąb „Hubal”
Kapliczka w Furmanowie
REZERWAT „SKAŁKI PIEKŁO POD NIEKŁANIEM”
Rezerwat został utworzony w celu zachowania osobliwych form skał piaskowych, które powstały w wyniku erozji wietrznej oraz ze względu na występującą w szczelinach skalnych paproć zanokcicę północną (Asplenium septen-trionale). Występuje ona w szczelinach skalnych w postaci drobnych kępek trawy. Jej obecność na terenie rezerwatu odkrył przyrodnik Teodor Zieliński, dla którego wystawiono pomnik w postaci skały z tablicą upamiętniającą. Ochrona ustanowiona została ze względów zarówno naukowych, jak i dydaktycznych. Głównym przedmiotem ochrony na terenie rezerwatu, jak wskazuje na to jego klasyfikacja, są odsłonięcia piaskowców. Piaskowce te datowane są na dolną jurę. W wyniku procesów erozyjnych przybrały one bardzo zróżnicowane kształty: ambon, grzybów, baszt, stołów, progów, bloków skalnych i innych, które są ograniczone jedynie wyobraźnią ludzką. Odsłonięcia skalne bardzo wyraźnie pokazują strukturę procesów sedymentacyjnych piaskowców oraz działanie procesów rzeźbotwórczych. Cechują się także znacznymi walorami estetycznymi i krajobrazowymi. Dojazd do rezerwatu możliwy jest samochodem trasą Odrowąż – Szydłowiec. Samochód można pozostawić na parkingu, w odległości ok. 1700 m od rezerwatu. Każdy może odwiedzić ten niezwykle urokliwy rezerwat. Należy jednak pamiętać, że dla ochrony przyrody w rezerwatach można poruszać się w na ich trenie jedynie wyznaczonymi ścieżkami i szlakami.
/wycieczka szkolna do Rezerwatu Skałki Piekło Pod Niekłaniem/
